ვინ მოიგებს არჩევნებს? - ტენდენციები საარჩევნო პიარ კამპანიის წარმოებისას
ზოგჯერ ისეც ხდება, რომ საქმეს "გამეორება ცოდნის დედაა''-ც არ შველის. ყველამ იცის სოციალური მედიის შესაძლებობები, მაგრამ დღემდე ვაწყდებით მისი არაეფექტური გამოყენების შემთხვევებს.
ამ პოსტში, პოლიტიკური პარტიების მიერ სოციალური მედიის გამოყენების ეფექტურობაზე ვისაუბრებ.
რა ხდება სხვაგან?
შორი გზა მოიარე და შინ მშვიდობით მიდიო - ეს ხალხური ანდაზა სოციალური მედიის განვითარებამდე ადრე გაჩნდა. ამიტომ დავუჯერებ და გრძელი გზის გავლით, სახლში მოსვლას მშვიდობით შევეცდები. თუ ერთხელ მაინც შესულხართ სოციალური მედიის რომელიმე პლატფორმაზე აუცილებლად შეხვდებოდით ამერიკის 2016 წლის ნოემბრის საპრეზიდენტო არჩევნების შესახებ რაიმე ინფორმაციას (ფოტოს, ვიდეოს, კანდიდატის შესახებ ისტორიას და ა.შ) იმისათვის, რომ ამერიკელი ხალხისთვის არჩევანი გაემარტივებინათ, "Fox News -"მა 2016 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებისთვის ონლაინ პლატფორმა "Match Your Vote" შექმნა. პლატფორმა ძალიან მარტივია, ის მომხმარებელს მის ღირებულებებთან, შეხედულებებთან და მოსაზრებებთან დაკავშირებულ რიგ კითხვებს უსვამს და ინფორმაციის დამუშავების შემდეგ მოქალაქეს, უზიარებს იმ საპრეზიდენტო კანდიდატს, რომლის ღირებულებები და შეხედუებები პროცენტულად მისას ემთხვევა.
2012 წლის ამერიკის საპრეზიდენტო არჩევნების შემდეგ საზოგადოებასთან ურთიერთობის სპეციალისტები და დასავლური მედია ბარაკ ობამას ასახელებდა პრეზიდენტობის პირველ კანდიდატად, რომელმაც სოციალური მედიის ეფექტური მართვით არჩევნებში გაიმარჯვა. რატომ იყო 2012 წლის საპრეზიდენტო არჩევნების დროს დემოკრატების კამპანია განსხვავებული? კამპანია გამოირჩეოდა ე.წ Direct Messaging (ფუნქცია, რომელიც Twitter -იდან მოდის. პირადი შეტყობინების გაგზავნა მიმღებისთვის, ისე რომ მას გარდა არავინ კითხულობს). როგორი წარმოსადგენია, რომ შეტყობინება პირადად ობამას ოფიციალური გვერდიდან პირადად მოგდის?
რაც შეეხება კონტენტს... სპეციალისტების თქმით "Twitter" -ის შესაწავლის შედეგად, რომელიც 2012 წლის ივნისის საანგარიშო პერიოდს მოიცავს, გავრცელებული პოსტების 3% თავად მომხმარებლის მიერ დადებული ინფორმაცია აღმოჩნდა, რომელსაც ობამას გუნდი ოფიციალურ გვერდზე უცვლელად აზიარებდა.
ეს მიუთითებს, რომ
შენ უსმენ საკუთარ ამომრჩეველს, აკვირდები, ხარ გვერდით, მისთვის ადვილად მიღწევადი ხდები და ესაუბრები არა მხოლოდ ეკრანიდან, ცალმხრივად, არამედ ონლაინ ინტერაქციის შესაძლებლობით.
სოციალური მედიისა და ონლაინ პლატფორმების ეფექტურად მართვის შედეგად დემოკრატებმა 18-დან 29 წლამდე ასაკობრივი კატეგორია არჩვენებით დააინტერესეს.
2016 წლის საპრეზიდნეტო აჩევნების კანდიდატების მიერ სოციალური მედიის გამოყენება უფრო ხშირია ვიდრე გასულ წლებში, იმ იმედით, რომ კანდიდატები სპეციფიკური სამიზნე სეგმენტის ე.წ Millenium-ის დაინტერესებას შეძლებენ. ამ პერიოდში "Facebook" და "Twitter" -თან ერთად აქტიურად გამოიყენება "Snapchat" და "Instagram". რადგან ახალგაზრდებისთვის უფრო პრიორიტეტული ისეთი სახის პოსტებია, როგორებიცაა რამდენიმე წამიანი ვიდეო, პირდაპირი ეთერი და ე.წ "გამქრალი პოსტები" Snapchat -ის მეშვეობით.
იმისათვის, რომ მკითხველმა არ დამძრახოს "ამერიკას რას ედრებიო", გზას გავიგრძელებ და ნიგერიაში წავალ.
2015 წლის მარტს ნიგერიაში საპრეზიდენტო არჩევნები ოპოციზიური პარტიის კანდიდატის გამარჯვებით პირველად დასრულდა. ონლაინ გამოცემების აზრით ოპოზიციურმა პარტიამ თავიდანვე გაითავისა, რომ არჩვენებში ახალგაზრდების ჩართულობა აუცილებელი იყო. ამიტომ აქტიურად იყენებდა სხვადასხვა ონლაინ პლატფორმებს, პირდაპირ ეთერში ონლაინ დისკუსიების და შეხვედრების გამართვის მიზნით. შეიქმნა ე.წ ვირტუალური ქალაქი, სადაც ყველას საკუთარი აზრის გამოხატვის საშუალება მისცა. კიბერსივრცემ ახალგაზრდების პოლიტიკურ ცხოვრებაში ჩართვა და არჩევნებზე საკუთარი ნების დაფიქსირება უზრუნველყო.
რა ხდება საქართველოში?
ჩვენთან საპარლამენტო არჩევნები 2016 წლის შემოდგომაზე ჩატარდება. საჯარო რეესტრის ოფიციალურ ვებ-გვერდზე 1997 წლიდან დღემდე საქართველოში 235 პოლიტიკური გაერთიანებაა. რა თქმა უნდა, არჩევნებაში მონაწილე პარტიების რიცხვი გაცილებით მცირე იქნება, მაგრამ საინტერესო ზაფხული გველის წინ.
კამპანიის წარმოებისას ძირითადი პრობლემა შეიძლება სოციალური მედიის არაეფექტურად მართვაში გამოიკვეთოს. ამ მიმართულების ჩართვა საარჩევნო კამპანიების დაწყებამდეც არ გამოიყურება სახარბიელოდ. ქართული პოლიტიკური პარტიების მიერ სოციალური მედიის გამოყენება და ონლაინ "პიარ" კამპანიების წარმოება განსაკუთრებით წინასაარჩევნო პერიოდში უნდა ხდებოდეს, რაც ასე არ არის. მაგ.: თუ ავიღებთ 2014 წლის ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებს, ყველაზე განახლებადი სოციალური მედიის პლატფორმა "Facebook" იყო, სადაც ძირითადად შემდეგი სახის ინფორმაცია ვრცელდებოდა: პოლიტიკური პარტიების წარმომადგენლების მიერ განოხრციელებული შეხვედრების, ღონისძიებების ამსახველი ფოტო და ვიდეო მასალა. "ფეისბუქის" აქტიურ მომხმარებელს, მაგ.: 25 წლის ლინას, ან 28 წლის ლევანს ნაკლებად დააინტერესებს ვინმე ბატონი შოთას შეხვედრის ფოტოები და შაბლონური ინფორმაცია. ვხედავთ, რომ დროის ცვლა ონლაინ პლატფორმების მართვის სტილს ვერაფერს აკლებს და ის მედგარად დგას.
სამწუხაროდ, პლატფორმები ერთმანეთთან დაკავშირებული არ არიან, ისინი დამოუკიდებლად არსებობენ. მაგ.: სახელისუფლებო პარტია "ქართული ოცნების" ოფიციალურ "ფეისბუქ" გვერდზე ხშირად ვხვდებით, საჯარო უწყებებისგან გაზიარებულ ინფორმაციას და ასე "ზიარ-ზიარით" მიმდინარეობს კომუნიკაცია. გვერდი საკუთარ შინაარს დამოუკიდებლად არ ქმნის.
ყველა გვერდს აქვს ერთი სტილი, ღონისძიების, ბრიფინგის ან პრესკონფერენციის ამსახველი ფოტო და ვიდეო მასალის გავრცელება/ პრემიერის გამონათქვამების განთავსება. არსებობს ერთი დადებითიც, ზოგჯერ გვხდება მონაცემების ვიზუალით/ინფოგრაფიკით გადმოცემაც, რაც აუცილებლად უნდა აღინიშოს.
ერთი კვირის წინ, 22 მაისს, ადგილობრივი თვითმართველობის წარმომადგენლობითი ორგანოს საკრებულოს შუალედური არჩევნები გაიმართა. მმართველი პარტია "ქართული ოცნება" აღნიშნულ ფაქტს სოციალურ ქსელში ერთი დღით ადრე მხოლოდ ერთი პოსტით გამოეხმაურა. ამომრჩევლისთვის ცნობილი გახდა მხოლოდ კანდიდატის სახელი, გვარი და ჰაბიტუსი (თუ სადმე გადაეყრები, რომ იცნოს პრინციპით).
ამ შემთხვევაში ეს არ არის მომხმარებელთან კომუნიკაციის დამყარების გზა. პოსტი არსებობს პოსტისთვის და იმისთვის, რომ სადმე განთავსებული იყოს სოციალურ ქსელში.
ყველა აქტიური პოლიტიკური პარტიის Youtube არხზე ძირითადად განთავსებულია პრესკონფერენციებისა და მედიაში გაკეთებული კომენტარების ამსახველი ვიდეოები.
ნაციონალური მოძრაობა ძირითადად პრესკონფერენციების, პარლამენტში სიტყვით გამოსვლების, შეხვედრების ამსახველ ვიდეო-მასალებს ათავსებს. აქაც იგივე მოცემულობა გვაქვს, არ ხდება "მილენიუმ" სეგმენტზე გასვლა, ან/და მომხმარებლის ჩართულობის უზრუნველყოფა, რომელიმე ერთიანი მესიჯით.
განსხვავებული მოცემულობით არც რესპუბლიკური პარტია გამოირჩევა. ონლაინ პლატფორმებზე აქაც რესპუბლიკელი მინისტრებისგან "ზიარ-ზიარი" ინფორმაცია შეგიძლიათ იხილოთ.
ახალი პარტია "სახელმწიფო ხალხისთვის" არჩეული ტაქტიკაც არ არის გამორჩეული და ახალს არაფერს გვთავაზობს.
ასეთი ტაქტიკით, (ხშირ შემთხვევაშ მას ტაქტიკასაც ვერ ვუწოდებთ) შეიძლება ბევრმა პარტიამ ე.წ მილენიუმ სეგმენტი სოციალური მედიის ეფექტური მართვის უგულებელყოფით დაკარგოს.
ზოგადად და განსაკუთრებით საარჩევნო კამპანიების დროს ერთ-ერთი ოქროს წესია, არ გავხდეთ ე.წ "Ghost Town" -ის წევრი, რაც იმას ნიშნავს, რომ არ დავრეგისტრირდეთ ისეთ არხებზე, რომლის მართვის აქტიური შესაძლებლობა არ გვაქვს. არ უნდა არსებობდეს პლატფორმა პლატფორმისთვის. მასალა მხოლოდ იმისთვის, რომ აუცილებლად იდოს სოციალურ ქსელში არ ნიშნავს იმას, რომ გავრცლებული მასალა აუცილებლად მივა ადრესატამდე.
აღსანიშნავია, ის ფაქტიც, რომ სხვა ქვეყნებისგან განსხვავებით, პოსტ საარჩევნო პერიოდში არ ხდება პოლიტიკური პარტიების მიერ გახნორციელებული კამპანიების შესწავლა და მომხმარებელთა აქტივობების გაზომვა.
ასევე არ გვაქვს არც ასაკობრივი მონაცემი, თუ რომელი ასაკობრივი ჯგუფის წარმომადგენლები არიან აქტიურნი და მონაწილეობენ არჩევნებში. ცენტრალურ საარჩევნო კომისიას აღნიშნული ინფორმაცია მხოლოდ გენდერულ ჭრილში აქვს დათვლილი, რაც არ არის საკმარისი.
გავრცელებული შეხედულებით, რომელიც ციფრებით არ არის დადასტურებული, ახალგაზრდები ნაკლებად არიან ჩართული ქვეყნის პოლიტიკურ ცხოვრებაში და ისინი არჩევნებზეც საკუთარ ხმას არ აფიქსირებენ. ამიტომ აუცილებელია სოციალური მედიის ეფექტური მართვა, რაც ახალი სამიზნე სეგმენტს დააინტერესების, ამას განსაკუთრებით პოლიტიკური პარტიები უნდა ცდილობდნენ. საარჩევნო პერიოდი კი ამის საუკეთესო დროა. მაგრამ ამ ეტაპისთვის მხოლოდ ფოტოსა და ვიდეოს განთავსებას ვერ გავცდით...